Legenda i historia. Czy Krakowem faktycznie władał Krak?

6 marca 2023

Legenda o smoku wawelskim to jedno z najbardziej znanych podań związanych z historią Krakowa i Polski. Zna ją niemal każde dziecko. Stąd Krak, który miał rządzić w tamtych czasach, należy do najbardziej znanych władców Polski. Powszechnie uważa się jego postać za legendarną. Ale przecież w Krakowie do dziś wznosi się kopiec Kraka. Czy w tej postaci kryją się więc ślady jakiegoś prawdziwego władcy? Dowiedz się więcej o Kraku!

Krak według Wincentego Kadłubka – walczył z Rzymianami i zjednoczył Polaków

Kraka znamy dziś z wielu różnych wersji legendy. Przez lata wielu dziejopisów dodawało bowiem do niej własne “trzy grosze”. Jako pierwszy o tej postaci na kartach swojej “Kroniki Polski” napisał jednak Wincenty Kadłubek. Pierwszy polski kronikarz – pamiętajmy, że Gall Anonim był obcokrajowcem – nazwał Kraka Gracchusem.

Łacińskie, a wręcz rzymskie imię, miało najpewniej uwiarygodnić władcę w oczach czytelników. Zgodnie z wersją z kroniki Krak został wybrany na księcia… po zakończeniu wojen Polaków z Rzymianami. Nowy władca miał doprowadzić Polskę do “świetnego rozkwitu”.

Z czasem pojawił się jednak problem – smok, który zamieszkał pod Wawelem. A dokładnie, według Kadłubka, “całożerca”. Rozprawili się z nim synowie Kraka, podrzucając mu skóry wypchane siarką. Kronikarz podaje też, że po śmierci Kraka, dla uczczenia władcy, na Wawelu zbudowano miasto – Kraków.

Chcesz z bliska obejrzeć miasto Kraka? Na nocleg wybierz Hotel Best Western Kraków – https://www.bwkrakow.pl!

Czeskie ślady po Kraku?

Po Kadłubku pojawiły się wersje historii, w której to sam Krak zabił smoka. Do dziś nie ma jednak żadnych potwierdzonych śladów ani o bytności smoka w Krakowie, ani o walkach Polaków z Rzymianami.

Co ciekawe, podobna historia o sprawiedliwym władcy funkcjonuje także w Czechach. Tam pojawiła się w nieco wcześniejszej od Kadłubka “Kronice Czechów” spisanej przez Kosmasa. Tamtejszy władca miał w dodatku nazywać się Krok i rządzić w VI lub VII wieku.

Podobieństwo było na tyle uderzające, że na przykład Jan Długosz połączył ze sobą obie postaci – z władców Polski i Czech zrobił jednego. Ale i panowanie Kroka nie zostało historycznie potwierdzone. Inna sprawa, że wiadomo, iż Czesi jeszcze w połowie dziesiątego wieku władali Wawelem…

Kopiec władcy Wiślan?

Największym, choć niemym świadkiem panowania Kraka pozostaje kopiec jego imienia usytuowany w dzielnicy Podgórze. Co prawda swoją nazwę ma zawdzięczać dopiero Długoszowi, ale do dziś wzbudza tajemnice, podobnie jak inne kopce w Krakowie. Badania w jego wnętrzu nie wykazały jednak, że kogoś tam pochowano. Nie da się nawet dokładnie określić, kiedy usypano kopiec, choć zwykle przyjmuje się VII lub VIII wiek.

Kraka niektórzy wiążą także z plemieniem Wiślan, które w IX wieku utworzyło mocny ośrodek nad górną Wisłą. Czy Krak był ich najwybitniejszym władcą? Najpewniej nigdy się tego nie dowiemy.