Kiedyś dla króla, dziś dla studentów. Wyjątkowe klucze do krakowskich bram
27 lutego 2023
Przekazanie kluczy do bram miasta to symboliczny gest, którego historia na ziemiach polskich sięga średniowiecza. Nie inaczej było w Krakowie, gdzie część ceremonii tego rodzaju została dobrze udokumentowana w źródłach historycznych. Klucze do krakowskich bram symbolizowały zarówno symboliczne przekazanie władzy nad miastem, jak i honorowały wyjątkowych gości. W ten sposób miasto stawało przed nimi otworem. Dowiedz się więcej o kluczach i ich właścicielach!
Kto w przeszłości otrzymywał klucze do krakowskich bram?
Najważniejsze ceremonie, w trakcie których przekazywano klucze do krakowskich bram, odbywały się w czasie koronacji. Gest, w którym przedstawiciele mieszczan oddawali królowi klucze, miał dwa wymiary. Z jednej strony pokazywał, że miasto “poddaje się” panowaniu króla. Z drugiej był formalnym przypieczętowaniem jego władzy – w końcu Kraków był miastem królewskim.
Ceremoniał trwał nawet wówczas, gdy stolicę państwa i urzędy przeniesiono do Warszawy. Uroczystość odbywała się po koronacji, nadal organizowanej w Krakowie – poza tą ostatnią, Stanisława Augusta Poniatowskiego. I tak na przykład król Jan Kazimierz otrzymał od miejskich rajców złotą misę z dziewięcioma kluczami do miasta.
Poniatowski otrzymał klucz do miasta, gdy odwiedził je w 1787 r. Po 22 latach, gdy Kraków włączono do Księstwa Warszawskiego, otrzymał je jego bratanek Józef. Taki zaszczyt w XIX w. spotkał też m.in. cara Rosji czy cesarza Austro-Węgier.
Chcesz odpocząć po ekstremalnych wrażeniach w Krakowie? Na nocleg wybierz Hotel Best Western Kraków – https://www.bwkrakow.pl!
Najbardziej znane klucze do bram Krakowa
Klucze, które przez wieki wręczano królom, nie zachowały się do dziś. W Muzeum Narodowym w Krakowie jest przechowywany tylko jeden tzw. klucz “królewski”. Jak wspomina “Poczet Krakowski”, wiąże się go z osobą króla Poniatowskiego, ale autentyczność przedmiotu jest niepewna. Miał jednak powstać przed 1787 r., jest wykonany ze złoconego żelaza.
NIe ma też pewności, do czego służył tzw. klucz “książęcy”, powstały przed 1809 r. Ten przedmiot z pozłacanej blachy żeliwnej jest z kolei wiązany z osobą księcia Józefa. Dokładnie wiadomo natomiast, kiedy powstał symboliczny klucz do Sukiennic. Został wykuty z okazji ich renowacji w 1879 r. Później przez lata był używany w symbolicznych ceremoniach, dziś jego miejsce jest już w muzeum.
Kto współcześnie otrzymuje klucze do krakowskich bram?
Ostatnią osobistością, której wręczono symboliczne klucze do miasta, był papież Franciszek. Stało się to w 2016 r., gdy odwiedził miasto w związku ze Światowymi Dniami Młodzieży. Przekazanie kluczy do miasta ma też miejsce po wyborze nowego prezydenta Krakowa.
Najbardziej znanym rytuałem jest jednak coroczne przekazywanie kluczy krakowskim studentom. Rzecz dzieje się w maju, przy okazji juwenaliów, czyli ich święta. To studenci symbolicznie obejmują wówczas władzę w mieście.
